10 ریسک در خرید لپ تاپ دست دوم!
آیا دقیقا می دانید که با خرید لپ تاپ دست دو یا کارکرده چه ریسک هایی را می پذیرید؟ آیا می توان اعتقاد داشت که خرید لپ تاپ دست دوم در حالت کلی مقرون به صرفه است؟ در این مطلب سعی می کنیم برای این سوالات پاسخ مناسبی را پیدا کنیم.
بازار لپ تاپ و به صورت کلی تجهیزات الکترونیکی بسیار وسیع و پیچیده است و همین پیچیدگی، در کنار پارامترهای شناخته و ناشناخته بسیار، گاها انتخاب را برای فردی که خرید می کند بسیار سخت کرده و اکثرا موجب گمراهی می شود. معمولا عامل تعیین کننده برای خریدار، قیمت محصول است. هرچند برای خریداران باتجربه تر، قیمت یک محصول با کیفیت و میزان بهره وری آن سنجیده می شود.
معمولا عامل تعیین کننده برای خریدار، قیمت محصول است. هرچند برای خریداران باتجربه تر، قیمت یک محصول با کیفیت و میزان بهره وری آن سنجیده می شود.
با توجه به وضعیت اقتصادی حاکم و افزایش نرخ ارز، مردم بیش از پیش به خرید لپ تاپ های دست دوم روی آورده اند چرا که قیمت به صرفه تری دارند اما آیا خرید یک لپ تاپ دست دوم واقعا به صرفه است؟ برای بررسی این سوال و یافتن پاسخ آن، این گزارش را تا انتها بخوانید. در این نوشته به صورت اجمالی موارد زیر بررسی می شوند:
- تفاوت لپ تاپ دست دو و refurbished
- لپ تاپ دست دو و چالش تغییر تکنولوژی
- ریسک های خرید لپ تاپ دست دو
- جمع بندی و نتیجه
1. تفاوت لپ تاپ دست دو و refurbished
لپ تاپ دست دو که به عنوان لپ تاپ کارکرده نیز شناخته می شود عموما به لپ تاپی گفته می شود که حداقل یکبار فروخته شده و صاحب آن بنا به دلایلی می خواهد آن را بفروشد. شاید به این خاطر که به لپ تاپ به روزتر و سریعتری نیاز دارد یا اینکه با ایراد خاصی مواجه شده و نمی تواند به راحتی آن را حل کند.
لپ تاپ refurbished که به نام های ریفر، reconditioned یا remanufactured هم شناخته می شود، لپ تاپی است که صاحب قبلی آن پس از استفاده آن را به دلیل مشکلی که با آن مواجه بوده (با استفاده از گارانتی) یا به علت تغییر نیازهایش، به شرکت عودت می دهد. پس می توان گفت که هر لپ تاپ کارکرده ای refurbished نیست اما هر لپ تاپ refurbished ای لااقل کمی کار کرده و اقلا جعبه آن باز شده است. جا دارد که تفاوت های لپ تاپ دست دو و refurbished را لیست کنیم. البته این لیست تقریبا برای تفاوت لپ تاپ دست دو با نو نیز صادق است.
فروشنده:
لپ تاپ دست دو معمولا توسط آخرین یوزر (با استفاده از پلتفورم های فروش دست دو اینترنتی) و یا برخی مغازه ها فروخته می شوند. این مغازه ها معمولا لپ تاپ های دست دو را به صورت پالتی و در مزایده هایی خریداری می نمایند. اما لپ تاپ refurbished معمولا توسط نماینده گان سازنده محصول یا retailerها فروخته می شود.
قیمت:
در اکثر مواقع قیمت لپ تاپ دست دوم از قیمت لپ تاپ refurbished هم رده خود پایینتر است مگر موارد بسیار خاص.
گارانتی و خدمات پس از فروش:
تقریبا تمام محصولات refurbished، با گارانتی وارد بازار می شوند که البته طول مدت زمان گارانتی می تواند بین 90 روز تا 3 سال باشد! این زمان بسته به این است که عملیات refurbishing توسط چه کسی (شرکتی) انجام شده و فروشنده چه کسی است. مواردی مانند عمر دستگاه (سال ساخت) و category مربوط به refurbishing هم در این زمان موثر است. در مورد دستگاه های دست دو، غالبا گارانتی وجود ندارد یا به صورت محدود و همان زمان باقی مانده از گارانتی اولیه است.
سلامت ظاهری و یونیت ها:
- قاعدتا دستگاهی که در جای معتبری refurbished شده، از نظر ظاهری تفاوتی با یک دستگاه نو ندارد. چه در بسته بندی و چه در شکل ظاهری دستگاه. در پروسه refurbishing، تمام قطعات و یونیت های آسیب دیده تعمیر یا تعویض می شوند و اطمینان حاصل می شود که دستگاه به صورت کاملا دقیق و بدون ایراد کار می کند.
- در اکثر مواقع در طی پروسه نوسازی که همان refurbishing است، دستگاه با وسواس تمیز می شود، کلید ها و صفحات رویی دستگاه تعویض می شوند به شکل اولیه بسته بندی می گردد. البته همه اینها بسته به اعتبار شرکت انجام دهنده این کار است. در مورد لپ تاپ های دست دو، دستگاه همانگونه که هست فروخته می شود و سلامت آن بستگی به سلیقه صاحبان قبل و البته میزان کارکرد آن دارد.
تجهیزات جانبی:
بسته به فروشنده، معمولا دستگاه های refurbished، تمام لوازم و تجهیزات جانبی را در بسته بندی قرار می دهند. حتی جعبه بسته بندی نیز تازه می شود و کابل ها، مبدل AC و باتری دستگاه نو می شود. دفترچه راهنما و سایر لوازم جانبی مانند قلم یا موس در صورت ارائه شدن در بسته اصلی کارخانه، در جعبه محصول قرار می گیرد. در مورد لپ تاپ دست دو وجود جعبه و شارژر و باتری سالم و سایر تجهیزات بستگی به دقت نگهداری توسط صاحب قبلی آن است.
2. لپ تاپ دست دو و چالش تغییر تکنولوژی
دنیای دیجیتال و الکترونیک جایی است که ما هر سال با تکنولوژی جدید، نسل جدید، نسخه جدید و قابلیت جدید در آن روبرو هستیم. حتی در برخی موارد این تغییرات به کمتر از سال نیز رسیده و به صورت فصلی محصولات جدید توسط سازنده های بزرگ رونمایی می شوند. هرچند برخی از این رو نمایی ها جنبه تجاری دارند اما واقعیت تغییرات سریع در تکنولوژی را نمی توان کتمان کرد. در حال حاضر نسل 12 و 13 پردازنده های اینتل و نسل 7000 پردازنده AMD، با مصرف توان پایین، چیزی است که به وفور بر روی لپ تاپ های سال 2023 تعبیه می شوند و قطعا تا چند ماه دیگر ارتقاء خواهند یافت.
طبق آماری که توسط متخصصین در زمینه IT منتشر شده (گوگل کنید!)، میانگین زمانی که یک فرد از یک لپ تاپ استفاده می کند حدود 3 تا 5 سال است. به عبارتی دیگر، عموما لپ تاپ های دست دوم موجود در بازار میانگین عمر 4 سال را طی کرده اند. البته این میانگین برای بازار ایران تقریبا 6 سال است. یعنی در حالت کلی، هنگامی که اقدام به خرید یک لپ تاپ دست دوم می کنید برای خرید یک تکنولوژی مربوط به 4 سال پیش پول می دهید. آیا این، کار درستی است؟
با توجه به اینکه این لپ تاپ های مسن خارج از خط تولید هستند، قیمت نو آنها وجود ندارد و قیمت دست دوم تنها توسط فروشندگان و بر اساس بسیاری پارامتر تعیین می شود. باید به این نکته هم توجه کرد که وقتی یک لپ تاپ می خرید، (چه نو و چه دست دو) یعنی قصد دارید مثلا به مدت 3 سال یا بیشتر از آن استفاده کنید. یعنی در انتهای دوره استفاده شما از یک دستگاه کارکرده، با یک لپ تاپ 7 یا 8 ساله مواجه خواهید بود. (البته اگر کمی خوش شانس باشید و لپ تاپ دست دوتان تا آن موقع کار کند!) در آن موقع قطعا این لپ تاپ تقریبا هیچ قیمتی نخواهد داشت.
پس اگر به دنبال استفاده از نرم افزارهای جدید، افزونه های جدید، ساپورت توسط سازندگان، امکانات به روزتر و البته سخت افزار مناسبید خرید لپ تاپ دست دو عموما پاسخگوی نیازهای تکنولوژیک شما نخواهد بود.
اگر به دنبال استفاده از نرم افزارهای جدید، افزونه های جدید، ساپورت توسط سازندگان، امکانات به روزتر و البته سخت افزار مناسبید خرید لپ تاپ دست دو عموما پاسخگوی نیازهای تکنولوژیک شما نخواهد بود.
3. ریسک های خرید لپ تاپ دست دو
- گارانتی ندارد.
- دارای باتری ضعیف یا خراب است.
- تجهیزات جانبی ناقص یا معیوب (قلم، موس، کیف و غیره)
- آداپتور ممکن است اصلی نباشد.
- سیستم ممکن است آلوده به بد افزار یا ویروس هایی باشد که برای داده های شما خطرناک باشند.
- برخی از یونیت ها و قطعات در لپ تاپ دارای عمر مفید و عمر موثر هستند. یعنی زمانی که شما لپ تاپ 4 ساله ای را می خرید ممکن است این لپ تاپ تا 6 ماه یا یک سال بعد مشکلاتی برایش پیش بیاید. مثلا سیستم خنک کننده و فن های داخلی، صفحه نمایش و رنگ پیکسل ها یا بک لایت، دکمه های کیبورد و تاچ پد، هارد درایو، سی دی رام (در صورت وجود) و حتی مادربرد لپ تاپ در لیست این یونیت ها قرار می گیرند. فاجعه از دست دادن هارد درایو بر کسی پوشیده نیست.
- پس از به طور میانگین 3 سال استفاده از یک لپ تاپ دست دو تیپیکال 4 ساله، هنگامی که شما یک لپ تاپ 7 یا 8 ساله دارید تقریبا نمی توانید آن را بفروشید.
- ممکن است سرقتی باشد.
- در صورت تعمیر شدن قبلی، کیفیت تعمیر و ارتقاء مشخص نیست.
- و تاثیر کارکرد طولانی نیمه هادی ها.
در مورد گزینه آخر باید توضیحات بیشتری بدهیم. از نظر تئوری و به طور خلاصه، سرعت یک CPU بر اثر مرور زمان و ساعت کارکرد نباید کاهش پیدا کند. به عبارتی تا زمانی که ارتباطات میکرو ترانزیستورهایی که روی سیلیکون در پروسه فوتولیتوگرافی، etech شده اند، برقرار باشد سرعت نامی پردازنده و هر یونیت الکترونیکی دیگر نباید تغییر کند. اما مساله این است که در عمل اتفاق دیگری می افتد.
CPU کلاک اصلی خود را از یک یونیت خارجی دیگر تامین می کند که به آن اسیلاتور کریستالی می گوییم. در واقع تا زمانی که اسیلاتور بتواند کلاک مورد نظر مدارات سیلیکونی CPU را تامین کند نباید شاهد کاهش سرعت محسوس باشیم اما شرایط محیطی با گذشت زمان روی عملکرد خنک کنندگی یونیت ها تاثیرمنفی می گذارد. حتی لایه های میکرونی گرد و غبار و اکسیداسیون و نیز کیفیت بد چسب های به کار رفته و عوامل دیگر عملکرد حرارتی را کاهش داده و این امر باعث کند شدن سیستم می شود. به یاد داشته باشید که حتی وسواسی ترین افراد هم در عمل تا حدی می توانند یک لپ تاپ را تمیز نگه دارند.
4. نتیجه گیری
به جای نتیجه گیری ترجیح می دهم یک نمونه از بازار ایران را بررسی کنیم. قیمت یک لپ تاپ دست دوم خوب و بدون اشکال ظاهری و سخت افزاری Dell مدل Latitude 5580 با پردازشگر intel Core i5-7200U و رم 8 گیگابایت DDR4، گرافیک اینتل و ظرفیت داخلی 128GB، صفحه نمایش 15.6 اینچی مات HD و وزن 1.9 کیلوگرم حدود 16.8 میلیون تومان قیمت خورده است.
در همان تاریخ قیمت یک لپ تاپ نو (بدون گارانتی) و با جعبه باز برند لنوو مدل 15dw با پردازشگر Core i5 1135G7 و رم 8 گیگابایت DDR4، و گرافیک GeForce Mx 350-2GB و ظرفیت داخلی 128GB SSD و 1TB HDD، صفحه نمایش 15.6 اینچی مات FHD حدود 27.6 میلیون تومان قیمت دارد.
شما برای خرید دستگاه نو و تقریبا به روزتر نسل 11 سری G، حدود 11 میلیون تومان بیشتر از یک نسل 7 سری U هزینه می دهید. یعنی 65 درصد هزینه بیشتر و این به نظر تفاوت قابل ملاحظه ایست. حتی اگر همه ریسک های خرید لپ تاپ دست دو را نادیده بگیریم، یعنی فقط قیمت مد نظر باشد می توانیم محاسبات را به این شکل ادامه دهیم؛
فرض کنید چهارسال دیگر قصد تعویض لپ تاپ خود را داشته باشید. لپ تاپ نسل 11 شما حدود 16 میلیون تومان ارزش خواهد داشت در حالی که به سختی قادر به فروش لپ تاپ نسل 7 خواهید بود. اثر تورمی و نرخ ارز به دلیل اینکه محاسبات در یک مقطع زمانی انجام میشود حذف می گردد. به این مفهوم که 4 سال دیگر ارزش لپ تاپ نسل 11 شما به اندازه ارزش یا قدرت خرید 16 میلیون فعلی خواهد بود.
با این تفاسیر شما در واقع یک لپ تاپ به روزتر را 27.6 میلیون تومان خریدید که حدود 16 میلیون تومان آن قابل برگشت است. یعنی حتی ارزانتر از یک نسل 7 دست دو.
قیمت هایی که بررسی شده اند دقیقا در یک تاریخ و از فروشگاه های معتبر استخراج شده است. باقی نتیجه گیری ها با خودتان.
منابع:
